Saturday, March 13, 2010

René Girard - Violence and the Sacred



Interesting fragments  about circles of violence, from René Girards influential book Violence and the Sacred (1972).

“The fear generated by the kill-or-be-killed syndrome, the tendency to “anticipate” violence by lashing the first (akin to our contemporary concept of “preventative war”) cannot be explained in purely psychological terms. The notion of a sacrificial crisis is designed to dissipate the psychological illusion; even in those instances when Henry borrows the language of psychology, it is clear that he does not share the illusion. In a universe both deprived of any transcendental code of justice and exposed to violence, everybody has reason to fear the worst. The difference between a projection of one’s own paranoia and an objective evaluation of circumstances has been worn away.” (p. 54.)

“The mechanism of reciprocal violence can be described as a vicious circle. Once a community enters the circle, it is unable to extricate itself. We can define this circle in terms of vengeance and reprisals, and we can offer diverse psychological descriptions of the reactions. As long as a working capital of accumulated hatred and suspicion exists at the center of the community, it will continue to increase no matter what men do. Each person prepares himself for the probable aggression of his neighbors and interprets his neighbor’s preparations as confirmations of the latter’s aggressiveness. In more general terms, the mimetic character of violence is so intense that once violence is installed in a community, it cannot burn itself out.
To escape from the circle it is first necessary to remove from the scene all those forms of violence that tend to become self-propagating and to spawn new, imitative forms.
When a community succeeds in convincing itself that one alone of its numbers is responsible for the violent mimesis besetting it; when it is able to view this member as the single “polluted” enemy who is contaminating the rest; and when the citizens are truly unanimous in this conviction – then the belief becomes reality, for there will no longer exist elsewhere in the community a form of violence to be followed or opposed, which is to say, imitated and propagated. In destroying the surrogate victim, men believe that they are ridding themselves of some present ill. And indeed they are, for they are effectively doing away with those forms of violence that beguile the imagination and provoke emulation.” (p. 81, 82)

Girard, R. (1977) Violence and the Sacred, Baltimore and London: The John Hopkins University Press.

Saturday, January 23, 2010

Oscar Niemeyer

Uit: Close up: Oscar Niemeyer – het leven is een ademtocht

"Zo besloten we in Brasilia eens ’s avonds laat naar ’t Alvorada te gaan kijken, toen dat net klaar was. We kwamen aan en waren verrast hoe mooi het was. Het leek net een beeld, zonder enig doel, behalve z’n eigen pracht. Ik zei: ‘Dit is zo’n moment dat architectuur wordt geboren.’ Architectuur is een nieuwe, andere vorm, die dient te verrassen.
Het gaat om vrijheid in de breedste zin van het woord. Er moet sprake zijn van verbeelding, andere oplossingen. Dat is wat belangrijk is in architectuur. Wat er overblijft zijn niet de keurig onderhouden huisjes. Dat zijn de kathedralen, de koepels, het grote evenwicht. Schoonheid is belangrijk, neem de piramides. Die zijn zo mooi en monumentaal dat je de eigenlijke functie vergeet. Je bewonderd ze alleen maar. Als je alleen maar aan de functie van iets denkt, wordt het niets. (…) Als ik openbare gebouwen ontwerp, zoals die drie in Brasilia probeer ik iets moois, anders en verrassends te maken. Ik weet dat arme mensen er niets aan zullen hebben. Maar ze kunnen wel kijken en ervan  genieten, verrast zijn door het nieuwe. Op die manier kan architectuur zin hebben. Ze kan haar doel alleen bereiken via een humaan, sociaal beleid. Architectuur is voor lui met geld. In de favela’s blijven ze de pineut. Hier staat mijn motto. [Wijst naar een sculptuur op zijn bureau. JvB] Zie je dat figuurtje daar bovenin? Dat rode ding? Daar staat: Als je de klos bent kun je het wel vergeten."

"Voor mij was de belangrijkste uitspraak van Le Corbusier: ‘Architectuur is uitvinden’. Dat begreep ik pas later, na een aantal boeken. Zoals die Franse dichter, ik weet zijn naam even niet meer. Die zij dat uitvinden, je verbazen het voornaamste kenmerk van de kunst is. Bij wat ik doe gaat het me bovenal om oorspronkelijkheid. Dat mensen stilstaan en verrast worden door iets nieuws. Baudelaire."